Mercedes Peón pecha unha edición onde salientan novamente a mostra de artesanía, os cantos de taberna e, por suposto, o multitudinario serán. Será o 26 e o 27 de abril.
A XVIII Foliada de Melide celebrarase durante a fin de semana do 26 e 27 de abril, traendo de volta esta referencia obrigada no panorama da cultura tradicional en Galicia. Un ano máis, Melide vive unha fin de semana de tradición, difusión da riqueza musical e participación cidadá.
O Concello de Melide presentou esta mañá o cartel e a programación completa do evento, nun acto onde ademais do alcalde, José Manuel Pérez, e o conxunto das e dos concelleiros do Goberno local, contouse coa presenza da artista Mercedes Peón, o gran nome da programación deste ano.
José Manuel Pérez fixo referencia durante o seu discurso á importancia da celebración do Día das Letras Galegas, que recoñece neste 2025 a figura das cantareiras e pandeireteiras da nosa tradición musical e oral. Salientou o rexedor o carácter referencial que durante dúas décadas ten acadado a Foliada de Melide, convidando a toda a veciñanza e aos amantes da cultura tradicional a encher as rúas de Melide durante a derradeira fin de semana de abril.
A Foliada de Melide iniciou a súa traxectoria no 2005, e desde entón foise consolidando como unha fin de semana anual cargada de actividades: feira de artesanías, certame de cantos de taberna, espectáculos de rúa, charlas, presentacións literarias, actuacións para cativos, exposicións, exhibicións de baile tradicional, obradoiros, pasarrúas, serán e concertos.
Trátase dun evento vinculado dende o inicio ao labor da cidadanía melidense, promotora do mesmo. Cada ano, preto de 50 persoas voluntarias colaboran activamente no desenvolvemento das actividades, recibidas sempre cunha participación e aceptación masiva por parte da cidadanía da vila.
Unha XVIII edición moi completa
Esta edición volve incluír os eventos que deron sona a esta Foliada, constituíndo unha programación ampla e variada para todos os gustos. Deste xeito, o sábado 26 de abril, dende as 11h da mañá, poderá visitarse a Mostra de Artesanía e Instrumentos, que permanecerá instalada durante toda a fin de semana na praza e rúa do Convento. A exposición xunta artesáns de toda Galicia repartidos en catorce postos. Nela poden encontrarse instrumentos tradicionais como as gaitas, as zanfonas ou os instrumentos de percusión, pero tamén outros produtos como traxes tradicionais.
Ás 11:30h comezará a animación de rúa, cun pase de xigantes e cabezudos que encherán as rúas de Melide de cor e de música, acompañados por Treboeiros de Muimenta, de Tomiño.
Media hora despois, ás 12h, arrinca un dos eventos máis esperados da fin de semana: a décimo cuarta edición do afamado Concurso de Cantos de Taberna. Os grupos participantes percorrerán os bares da zona antiga de Melide. Os gañadores faranse cunha cesta de produtos locais que será entregada ás 15:30h na Praza das Coles.
Pola tarde, e tras un novo pase de animación de rúa ás 17h cos Treboeiros de Muimenta, Cris Canosa ofrece senllos obradoiros de baile en colaboración con Bico da Balouta. Será ás 17:30h (para cativas e cativos) e ás 18h (para persoas adultas) na praza do Convento. Mestra de baile tradicional e pandeireta cunha ampla traxectoria, ten colaborado con artistas como Xabier Díaz, Óscar Ibáñez, Mondra ou Rebeliom do Inframundo. Actualmente forma parte dos espectáculos “DeMente” e “Ceibe” na compañía de danza Fran Sieira.
Ás 19h, a Marcha Gaiteira percorrerá as rúas melidás. Trátase dun dos grandes clásicos de cada edición, que reúne nesta ocasión unha quincena de agrupacións musicais repartidas por distintas rúas e prazas, trazando percursos distintos que converxen no cantón de San Roque. Unha festa multitudinaria e en movemento que remata cun espectacular serán na praza das Coles.
Este serán dará comezo ás 19:30h. Trátase dun momento de grande importancia en cada nova edición da Foliada, xa que esta naceu precisamente a partir dun destes seráns. Unha tardiña de festa, música e baile que reúne agrupacións musicais de toda Galicia, como as melidás Froito Novo, Herba Grileira e Pozo Pequeno; O Bingo Birón e Gaiteiros do Balado, de Toques; a Maristela de Sobrado dos Monxes; Fol da Chousa de Santiso; O Bringuelo de Arzúa; A Rexouba da Coruña e Airiños de Orbazai de Lugo.
A partir das doce da noite chega á súa fin a primeira xornada da XVIII Foliada coas actuacións, tamén na Praza das Coles, de Carapaus e Coanhadeira. Carapaus é unha banda referencial da música tradicional galega con quince anos de experiencia, mesturando a súa música con sons modernos e letras reivindicativas. Pola súa banda, Coanhadeira é un grupo ourensán nado en 2006 que conxuga as melodías tradicionais con directos cargados de forza, como demostraron nos principais escenarios de Galicia e de varios países europeos.
Domingo
O domingo 27, a mostra de artesanía e instrumentos abrirá ás súas portas ás 11h. Media hora despois, na capela de San Antón, haberá un concerto e seguirá a animación de rúa con Anxuiña, acompañada de xigantes e cabezudos.
Ás 12h terá lugar no mesmo espazo a presentación musicalizada do libro “Cantareiras”, da man da pandeireteira Icia Varela e do investigador Xosé Manuel Varela. Trátase dun percorrido polo legado da nosa música e poesía popular, rescatando a tradición das pandeireteiras.
Ás 13h, a praza do Convento acollerá unha fantástica homenaxe á nosa música de transmisión oral coa actuación “Canta ti, cantemos todas”. Con motivo da homenaxe deste ano polo Día das Letras Galegas á herdanza cultural inmaterial das nosas aldeas, neste espectáculo poderase coñecer e escoitar unha escolma deste tesouro cultural, coa participación de mulleres provintes de toda a xeografía galega que manteñen viva esta arte.
A sesión vermú das 14h na praza das Ichoas será amenizada por Cantometrics a partir das 14h. Un quinteto folk que recolle e transforma o arquivo sonoro que Alan Lomax e Jeanette Bell gravaron nos anos 50 en Galicia. O conxunto demostra así non só a vixencia da música de raíz senón a transversalidade do noso repertorio.
Á tarde, ás 17h e na Praza do Convento, Cé Orquestra Pantasma ofrecerá unha fabulosa actuación para as e os pequenos da casa. E ás 18h, na praza do Pozo Pequeno, celebrarase unha xornada de xogos populares dirixidos pola Asociación Galega do Xogo Popular e Tradicional.
Á mesma hora, na Praza do Convento, Xacarandaina levará a cabo unha mostra de baile tradicional. Esta asociación cultural de 47 anos de historia segue afondando na súa investigación e difusión do folclore galego, configurándose como unha ferramenta inescusable de transmisión da arte popular en Galicia.
Mercedes Peón pecha esta edición da Foliada cunha espectacular actuación ás 19h na Praza das Coles, dentro da súa Xira Ingrávida. Un cuarto de século despois do seu primeiro traballo, Isué, Mercedes Peón volve sobre temas dos seus cinco discos en solitarios ofrecendo un repertorio rescatado das entrañas do noso país durante as súas viaxes. Todo filtrado a través dunha vontade anovadora para callar nun espectáculo que homenaxea a música tradicional e as mulleres que lle deron forma e alento. A Xira Ingrávida é un traballo coral onde colaboran Caamaño&Ameixeiras, o grupo de voces Galíricas, e os grupos Raigañas de Cerqueda e Xirifeiras, así como Mónica de Nut, Ana Fernández e Laura Iturralde. Un percorrido musical a cabalo do acústico e da electrónica que supón un canto á persistencia da creación colectiva.
A Foliada de Melide, nesta décimo oitava edición, volverá xuntar milleiros de persoas arredor da nosa música e identidade. Dende o Concello anímase a toda a veciñanza e a todas as persoas que desfruten da nosa música tradicional a non perder esta celebración.
